De Wonden die Blijven: Over de Schaduwzijde van Therapie en de Helende Kracht van Psychedelica
Wat als de plek waar je dacht te helen, je opnieuw verwondt? Wat als de therapeut die je vertrouwde, jouw waarheid subtiel ontkent? Dit is het verhaal van Conor – en van velen. Een verhaal over innerlijke kracht, verloren vertrouwen en de onverwachte weg naar heelheid
Korte Samenvatting
In dit persoonlijke en reflectieve verhaal deel ik het aangrijpende proces van Conor, een cliënt die de diepe wonden van trauma en hertraumatisering binnen therapie zelf ervaart. Zijn reis toont hoe een therapeutische relatie zowel kan helen als kwetsen, vooral wanneer erkenning en vertrouwen ontbreken. Door de krachtige ondersteuning van MDMA-therapie kon Conor zijn innerlijke waarheid herontdekken en ruimte scheppen voor heling.
Het verhaal roept op tot zelfreflectie over de dynamiek van macht en kwetsbaarheid in therapie, benadrukt het belang van autonomie en erkenning, en nodigt therapeuten uit hun eigen schaduwkanten te onderzoeken. Vanuit mijn eigen ervaringen en de integratie van Internal Family Systems laat ik zien hoe het Zelf als helende kern in contact kan komen, ondanks menselijke fouten en beperkingen.
Dit stuk is een uitnodiging om met compassie en moed de complexiteit van trauma en heling te omarmen – als cliënten en als therapeuten – en zo een ruimte te creëren waarin innerlijke vrijheid en levenskunst kunnen groeien.
Inhoudsopgave
- Inleiding: De Wonden die Blijven
- Conor’s Verhaal: Wanneer Heling een Nieuwe Wond Slaat
- Hertraumatisering binnen Therapie
- De Impact van Niet Geloofd Worden
- Waarom MDMA Hier Wél Kon Helpen
- Een Systemisch Perspectief: De Mythe van de ‘Goede Therapeut’
- Wat We Kunnen Leren van Dit Verhaal
- Mijn Eigen Litteken: Schaamte over Slim Zijn
- Zelf-energie als Helende Kracht
- De Uitnodiging tot Heling
- Aanvullende Leestips en Inspiratie
In mijn praktijk ontmoet ik mensen die veel hebben meegemaakt. Mensen zoals Conor uit Ierland, die de moed had om zijn diepste trauma’s onder ogen te zien. Zijn verhaal raakte me diep, omdat het niet alleen gaat over het trauma van misbruik, maar ook over het trauma dat kan ontstaan in de therapeutische relatie zelf. Een thema dat we als therapeuten soms liever vermijden, maar dat dringend gezien wil worden.
Conor’s verhaal: wanneer heling een nieuwe wond slaat
Conor deelde met me:
“Toen ik nog een jong kind was, ben ik ernstig seksueel misbruikt. Direct daarna vertelde ik het aan mijn moeder. Het trauma was zo groot dat mijn geest het voor lange tijd onderdrukte. Pas jaren later kwam het terug, precies in de tijd dat mijn moeder terminaal ziek was. Ik wilde er met haar over praten, dus zocht ik een therapeut om me daarin te begeleiden.
Ik kwam bij een mannelijke therapeut terecht, maar voelde weinig verbinding. Toch bleef ik, want hij zei dat mijn neiging om te vertrekken ‘een patroon was van het verlaten van relaties’. Uiteindelijk verloor ik kostbare tijd. Ik heb nooit met mijn moeder kunnen praten over wat er gebeurd was. Na haar dood voelde ik woede en verdriet. Een jaar later dacht ik dat ik weer veilig met deze therapeut kon praten. Maar hij zei verschrikkelijke dingen. Wat hij zei, veroorzaakte opnieuw diep trauma, complexer nog dan het oorspronkelijke.
Daarna zocht ik hulp bij een andere therapeut, met wie ik eerder een goede band had gehad. Helaas geloofde hij me niet. Hij kon zich niet voorstellen dat een andere therapeut zo schadelijk kon zijn. Hij begon zelfs mij de schuld te geven. Ik voelde me nog slechter dan ooit. Ik dacht dat ik een ernstig probleem had en dat alles mijn fout was.
Toen ik bij Ronald MDMA-therapie deed, kon ik eindelijk veel angst verwerken. Ik zag dat ik helemaal geen schuld had. De therapeut die mij had gemanipuleerd, had zelf diepe persoonlijke problemen. En de andere therapeut die mij niet geloofde, kon mij niet begrijpen omdat hij een sterk beschermend beeld had van het beroep van therapeut. Dat inzicht gaf me vrijheid en ruimte om te helen.”
Hertraumatisering binnen therapie
Wat in Conor’s verhaal zichtbaar wordt, is een pijnlijk mechanisme: therapie kan helen, maar ook verwonden. Zeker wanneer een therapeut niet in staat is tot werkelijke afstemming, kan er ‘misattunement’ ontstaan — een diepgaand gemis aan erkenning en contact. Voor mensen met complex trauma, die vaak al getekend zijn door onveilige relaties, kan dit het oorspronkelijke trauma verdiepen. Juist omdat de therapeut wordt gezien als iemand die veiligheid zou moeten bieden.
Reflectievragen:
- Wanneer voelde jij je in therapie niet gezien of begrepen?
- Wat had je op dat moment nodig van de ander?
- Hoe kun je vandaag die erkenning alsnog aan jezelf geven?
De impact van niet geloofd worden
Misschien wel het meest schrijnende in Conor’s verhaal is dat hij niet geloofd werd — niet door de wereld, maar door een therapeut die hij vertrouwde. Het ongeloof van een ‘betrouwbare ander’ kan een existentiële breuk veroorzaken in het innerlijk kompas. Wie ben ik nog, als zelfs mijn waarheid ontkend wordt? Het veroorzaakt een diepe vervreemding van het zelf en kan leiden tot verlammende zelftwijfel.
Reflectievragen:
- Ben jij ooit niet geloofd in iets dat voor jou essentieel was?
- Wat deed dat met je zelfgevoel en je vertrouwen in anderen?
- Welke stappen kun je nu zetten om je waarheid te herwaarderen?
Waarom MDMA hier wél kon helpen
Wat in traditionele therapie misging, vond een weg tot heling in MDMA-ondersteunde therapie. MDMA opent het hart, kalmeert het angstcircuit en brengt mensen in contact met hun innerlijke bron van compassie. Binnen IFS-termen zou je kunnen zeggen: het Zelf kreeg weer ruimte. Conor kon opnieuw in contact komen met de stem in hem die altijd had geweten wat waar was. Een stem die hij jarenlang niet kon horen door schaamte, angst en verwarring. MDMA creëerde de veilige bedding waarin zijn innerlijke weten weer hoorbaar werd.
Reflectievragen:
- Ken jij een moment waarop je wél contact voelde met je innerlijke waarheid?
- Wat hielp jou om die waarheid toe te laten?
- Welke vormen van ondersteuning voelen voor jou echt veilig en helend?
Een systemisch perspectief: de mythe van de ‘goede therapeut’
Wat dit verhaal ook blootlegt, is de macht van het beeld. Het collectieve idee dat therapeuten per definitie betrouwbaar zijn, maakt dat misbruik of misattunement vaak niet benoemd wordt. We geloven liever in het systeem dan in het lijden van het individu. Dit mechanisme lijkt op wat in patriarchale structuren ook gebeurt: autoriteit wordt beschermd, zelfs als dit ten koste gaat van de waarheid. Conor liep hierdoor niet alleen tegen zijn persoonlijke pijn aan, maar ook tegen een systeem dat zijn ervaring ontkende.
Reflectievragen:
- Welke beelden van autoriteit en hulpverlening leven er in jou?
- Hoe beïnvloeden die beelden je openheid of terughoudendheid in therapie?
- Hoe kun je meer ruimte maken voor je eigen ervaring, los van idealen?
Wat we kunnen leren van dit verhaal
Conor’s reis nodigt ons uit tot diepe zelfreflectie — als cliënten én als therapeuten. We mogen leren luisteren naar onze intuïtie, onze grenzen voelen en respecteren. Een therapeut mag een gids zijn, maar geen autoriteit die het innerlijk weten overstemt. Autonomie in therapie is geen luxe, maar een voorwaarde voor heling.
En als therapeuten vraagt dit om moed: om onze eigen schaduw te durven onderzoeken, om kwetsbaarheid toe te laten, en om verantwoordelijkheid te nemen wanneer we missen. Want zelfs met de beste intentie kunnen we pijn veroorzaken. Het is dan niet de fout, maar de afwezigheid van herstel die de wond verzwaart.
Reflectievragen:
- Wat betekent autonomie voor jou in een helend proces?
- Kun jij je grenzen en intuïtie serieus nemen, ook tegenover een autoriteitsfiguur?
- Hoe ga je om met fouten — die van jezelf of van anderen?
Mijn eigen litteken: schaamte over slim zijn
Ook in mijn eigen verhaal zie ik hoe subtiele opmerkingen van therapeuten diepe sporen nalaten. Toen ik in leertherapie sprak over een testresultaat dat wees op een mogelijke hoogbegaafdheid, werd ik uitgelachen. Die lach sneed. Het bevestigde mijn schaamte over schoolervaringen. Jarenlang twijfelde ik aan mijn intelligentie, tot ik dankzij mindfulness opnieuw ging zien hoe mijn brein werkte — snel, associatief, maar ook kwetsbaar voor verveling en terugtrekking.
Reflectievragen:
- Zijn er momenten waarop jij je hebt aangepast of klein hebt gemaakt?
- Welke kwaliteiten in jou zijn ooit als ’te veel’ ervaren?
- Wat vraagt het van jou om die kwaliteiten te omarmen?
Zelf-energie als helende kracht
Internal Family Systems (IFS) biedt mij een houvast in dit alles. Het leert dat ieder mens innerlijke delen heeft, én een kern: het Zelf. Wanneer we als therapeut reageren vanuit onze eigen delen – zoals een beschermend, controlerend of twijfelend deel – verliezen we de verbinding. Maar wanneer we leren terugkeren naar het Zelf, ontstaat ruimte voor echte ontmoeting. Dat vraagt oefening, nederigheid en zelfzorg.
In onze rol als therapeuten kunnen er delen in ons opkomen – een reddend deel, een twijfelend deel, een boos deel, een oordelend of kritisch deel, een terugtrekkend of zelfs dissociërend deel – juist in relatie tot de cliënt. Deze innerlijke reacties noemen we tegenoverdracht. Wanneer we deze gewaarwordingen met aandacht en zelfreflectie onderzoeken, kunnen ze waardevolle informatie bieden over wat er mogelijk bij de cliënt speelt. Niet om direct te interpreteren of te projecteren, maar om vanuit het Zelf – met openheid, nieuwsgierigheid en mededogen – te voelen wat er geraakt wordt. Soms kunnen we dit ook zorgvuldig en uitnodigend delen met de cliënt, bijvoorbeeld door woorden te geven aan een sfeer, een gevoel, of een energie in het contact. Op die manier kan er iets zichtbaar worden wat nog geen taal had. Dit proces lijkt op het dubbelen in psychodrama, waarbij impliciete lagen van ervaring een stem krijgen, en zo het veld van bewustzijn verruimen. Zo ontstaat er een co-creatieve ruimte waarin heling mogelijk wordt.
Reflectievragen:
- Wat zijn de delen in jou die opkomen in contact met cliënten?
- Hoe herken jij het verschil tussen een deel en je Zelf?
- Hoe kun je jezelf beter ondersteunen om terug te keren naar Zelf-energie?
De uitnodiging tot heling
In de MDMA-sessies met Conor gebeurde iets wezenlijks: zijn lichaam ontspande, zijn hart opende zich, en zijn waarheid kreeg ruimte. Hij hervond zijn kracht en zijn stem. Dat is de kracht van een veilige, compassievolle bedding — waarin niet alleen het trauma smelt, maar het Zelf weer zichtbaar wordt.
In dat proces zag ik ook iets anders gebeuren. Conor begon de roep van de gewonde genezer in zichzelf te horen. Als psycholoog in opleiding voelde hij de drang om zijn ervaring niet alleen te verwerken, maar ook door te geven — om de pijn die hij had gekend om te smeden tot compassievolle kracht voor anderen. Precies dat was voor mij de reden om hem uit te nodigen. Niet als ‘cliënt’, maar als collega op pad. Want wie de wonden van binnenuit kent, en deze doorleefd heeft, kan ook een ander de weg wijzen. Niet vanuit theorie, maar vanuit belichaamde wijsheid.
Wil je meer lezen over hoe psychedelische therapie kan bijdragen aan heling bij trauma? Bekijk dan ook:
- Kiezen tussen MDMA (analogon) en Psilocybine (truffels): Welke psychedelische therapie kies jij?
- Psychedelische Therapie bij Trauma: Hoe Het Werkt en Wat Je Moet Weten
- Hoe een Truffelceremonie Kan Helpen bij Psychische Problemen
- De Onzichtbare Wonden van het Hart
Zoals Gabor Maté ooit zei: “Trauma is not what happens to you. Trauma is what happens inside you as a result of what happens to you.”
En soms… is wat er gebeurt in therapie zelf, het trauma dat nog het diepst snijdt.
Laten we daarom als therapeuten de moed hebben om te blijven leren. Om onze schaduw te onderzoeken. En om de helende ruimte te zijn waarin onze cliënten zich eindelijk veilig genoeg voelen om te helen.
Met mededogen en verwondering, Ronald
