Van Dissociatie en Depersonalisatie tot Spiritueel Ontwaken en Roeping
Als alles wegvalt, wat blijft er dan over?
Er zijn momenten waarop je geen grond meer voelt onder je voeten. Waarin je identiteit vervaagt, het leven zijn glans verliest, en stilte en leegte de enige metgezellen lijken. Wat als dit geen breuk is, maar een geboorte? Geen fout in het systeem, maar een heilige crisis die je uitnodigt tot een diepere waarheid?
Deze gids is voor wie door zo’n nacht wandelt. Voor wie moe is, verward, en verlangt naar betekenis. Voor wie heimelijk weet: er zit iets verscholen in deze duisternis.
Welkom in de Donkere Nacht van de Ziel — een oude poort naar een nieuw begin.
In deze gids neem ik je mee op een diepe innerlijke reis: van dissociatie en depersonalisatie naar spiritueel ontwaken en het vinden van je roeping. We verkennen mystieke tradities, de psychologie van Jung, en archetypische thema’s zoals de Wounded Healer en de Reis van de Held.
Aan de hand van persoonlijke ervaringen, cliëntenverhalen en reflectieve vragen, nodigt dit document je uit om jouw eigen donkerte niet langer als vijand, maar als gids te zien. De symptomen van leegte en desoriëntatie blijken poorten te zijn naar een ruimer bewustzijn, een diepere bedding in het Zelf, en soms zelfs… een roeping.
Deze gids biedt geen snelle oplossingen, maar een uitnodiging tot overgave — en tot het ontwaken van datgene wat al lang in jou ligt te wachten.
📚 Inhoudsopgave:
- Inleiding: Wanneer het Licht verdwijnt
– Leegte, verwarring en de uitnodiging van de Ziel - De Donkere Nacht van de Ziel volgens mystieke tradities
– Johannes van het Kruis, Eckhart Tolle en het heilige niets - Jung, archetypen en het Zelf
– Ego-dood als toegangspoort tot het numineuze - Mijn eigen reis door de duisternis
– Verlies, overgave en de ontmoeting met het Licht - Synchroniciteiten als richtingaanwijzers
– Wanneer het universum fluistert - De Reis van de Held(in)
– Joseph Campbell en Tijn Touber als kaartenlezers van de ziel - Dissociatie, depersonalisatie en existentiële leegte binnen psychedelische therapie
– Symptomen als symbolen, dissociatie als poortwachter - De Wounded Healer: De wond als inwijding
– Paul Levy’s acht dimensies van heling - Roeping als antwoord op het mysterie
– Van ego-keuze naar zielspad - Reflectievragen voor jouw reis
– Vragen die je gids kunnen worden - Hoe Mijn Roeping Mij Vond
– Stilte, synchroniciteit en een boek onder het licht
- Inleiding: Wanneer het Licht verdwijnt
Soms voelt het leven alsof alles ineens uit elkaar valt. Wat eerst vertrouwd was, wordt vreemd. Je voelt je losgeraakt van jezelf, van anderen, van betekenis. De symptomen zijn divers: chronische vermoeidheid, depersonalisatie, dissociatie, slapeloosheid, paniek, innerlijke leegte. Maar onder deze fragmentatie kan een diepere beweging schuilgaan — een roep van de ziel. Dit noemen mystici de Donkere Nacht van de Ziel. Wat als deze desoriëntatie geen pathologie is, maar een innerlijke initiatie?
- De Donkere Nacht van de Ziel volgens mystieke tradities
De term “Donkere Nacht van de Ziel” is afkomstig van de Spaanse mysticus Johannes van het Kruis (San Juan de la Cruz). In zijn gedicht beschrijft hij een nacht waarin de ziel wordt losgemaakt van alles wat haar eerder richting gaf, om zo uiteindelijk het goddelijke Licht te kunnen ontvangen. Dit proces voelt als een verlies van identiteit, maar leidt tot diepe innerlijke transformatie.
Ook Eckhart Tolle spreekt over dit fenomeen in zijn boek De Kracht van het Nu: het moment waarop de oude identiteit wegvalt en er nog niets nieuws is om je aan vast te houden. De tussenruimte is beangstigend, maar ook heilig.
- Jung, archetypen en het Zelf
Volgens Carl Gustav Jung is deze overgang vaak een noodzakelijke fase in het proces van individuatie. Het Zelf — het diepste wezen in ons — dient zich aan via archetypische beelden, synchroniciteiten en numineuze ervaringen. Wanneer het ego instort, ontstaat ruimte voor een diepere waarheid. Jung noemde dit het ontmoeten van het archetype van het Zelf — een ervaring die zowel overweldigend als helend kan zijn.
- Mijn eigen reis door de duisternis
Toen ik 27 jaar was, maakte ik een diepe relatiecrisis door, geworteld in een oude hechtingswond en een gevoel van existentiële verlating. In de diepte van dat lijden dacht ik: “Er is niets meer te verliezen.” En precies op dat dieptepunt — alsof ik op de bodem terechtkwam — gebeurde het onverwachte.
Er daagde een licht. Niet van buiten, maar van binnen. Een stroom van liefde en kosmische wijsheid overspoelde mij. Eerst dacht ik: “Dit is Jezus”, maar later begreep ik via Jung dat het een numineuze ervaring was: een directe ontmoeting met het archetype van het Zelf.
Ik werd als vanzelf naar stilte en contemplatie geleid. Korte tijd later kwam ik terecht in een Trappistenklooster, waar ik mijn roeping vond. Daar ontstond de affirmatie die mijn pad zou verlichten:
“Via overgave vind ik het licht in mij.”
(Shakti Gawain – De Spiegeling in het Licht, 18 februari)
- Synchroniciteiten als richtingaanwijzers
In deze tijd van crisis ontstond er een golf van synchroniciteit. Mensen, boeken, woorden en symbolen kwamen precies op het juiste moment op mijn pad. Iemand in het klooster liet me zelfs exact dit citaat uit het boekje van Shakti Gawain zien — op mijn verjaardag. Het was alsof het universum zei: “Je bent op de juiste weg.”
- De Reis van de Held(in)
Wat ik toen doormaakte, herken ik nu ook bij cliënten. Eén jonge vrouw van 24, met chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS), moest letterlijk haar oude leven loslaten: haar studie, haar vriendinnen, haar dromen. Wat overbleef was stilte en leegte. Maar in die leegte vond zij iets nieuws. Ondanks dat zij maar 10% van haar energie heeft, leeft ze nu in diepe verbondenheid, dankbaarheid, compassie en meditatie. Ze is in contact gekomen met haar Ziel.
Ze is, net als ik, de weg gegaan van de Reis van de Held, zoals beschreven door Joseph Campbell. Deze reis kent fasen van oproep, weigering, afdaling in de onderwereld, confrontatie, en uiteindelijk het vinden van de heilige graal: de innerlijke schat. Ook Tijn Touber beschrijft dit in zijn achtfasenmodel van spiritueel ontwaken:
- De roep
- Het oude leven werkt niet meer
- De ondergang / crisis
- De overgave
- De eenheidservaring
- Terugkeer met de Graal
- Integratie
- Dienstbaarheid
- Dissociatie, depersonalisatie en existentiële leegte binnen psychedelische therapie
In Psychedelic-Assisted Therapy (PAT) kunnen dissociatie, depersonalisatie of innerlijke leegte opduiken. Niet zelden interpreteren cliënten dit als “iets wat misgaat”. Maar juist deze symptomen kunnen tekenen zijn van een brekend ego — een opening naar een dieper niveau van Zijn.
De Internal Family Systems (IFS) benadering ziet deze fragmentatie als beschermingsstrategieën van delen die zich afgesplitst hebben door trauma. Wanneer het Zelf aanwezig komt, kunnen deze delen geheeld worden. Dissociatie is dan geen storing, maar een poortwachter.
- De Wounded Healer: De wond als inwijding
Een belangrijk archetype in dit hele proces is dat van de Wounded Healer. Volgens Paul Levy bestaan er acht typen van de gewonde heler:
- De Wond als Poort naar het Zelf
- De Wond als Inwijding
- De Wond als Leraar van Compassie
- De Wonde als Ontwaker van Synchroniciteit
- De Wond als Brug naar het Onbewuste Collectief
- De Wond als Alchemisch Vuur
- De Wonde als Roeping
- De Wond als Zelfgenezer
Voor velen is de Donkere Nacht van de Ziel het moment waarop hun innerlijke gewonde genezer wordt gewekt. Het is de weg van dienstbaarheid, waarin eigen lijden wordt omgevormd tot medicijn voor anderen.
- Roeping als antwoord op het mysterie
Wanneer je midden in de duisternis zit, voelt het alsof je verdwaald bent. Maar achteraf blijkt vaak: je werd geroepen. Roeping is geen keuze van het ego, maar een fluistering van de ziel. Ze openbaart zich in tekens, in verlangen, in wat je niet meer kunt negeren. Roeping vraagt moed — om te luisteren, om te volgen, om te dienen.
Mijn pad als therapeut, coach en gids is geboren uit mijn eigen nachtelijke afgrond. Mijn cliënten zijn mijn spiegels, mijn leraren, mijn reisgenoten. En telkens opnieuw mag ik zien hoe juist de donkerste momenten de poorten zijn naar het meest stralende licht.
- Reflectievragen voor jouw reis
- Herken je de leegte, verwarring of innerlijke afwezigheid die hier beschreven wordt?
- Wat in jou verlangt om gezien, gevoeld of bevrijd te worden?
- Welke synchroniciteiten of dromen wijzen jou misschien een richting?
- Wat betekent ‘roeping’ voor jou, los van prestatie of erkenning?
Laat deze vragen niet snel voorbijgaan. Neem ze mee in stilte, in je meditatie of je wandeling. Schrijf ze op. Spreek ze uit. Het begin van jouw innerlijke reis kan heel klein en zacht aanvoelen — als een fluistering. Maar dat kan precies genoeg zijn.
- Hoe Mijn Roeping Mij Vond
Synchroniciteit, Stilte en het Licht op een Boek
Na mijn Donkere Nacht van de Ziel — een periode waarin mijn fundamenten wankelden, mijn zelfbeeld oploste en ik diep in de leegte keek — ontstond er een stille maar onweerstaanbare roep. Het was geen plan, geen logisch gevolg van wat eraan voorafging. Het was meer alsof ik werd geroepen, niet vanuit ambitie, maar vanuit een diep innerlijk weten. En ik voelde me aangetrokken tot het kloosterleven.
In het klooster vond ik rust, structuur en een bedding voor mijn rauwe ziel. De ritmes van stilte en gebed brachten me in contact met iets wat ik moeilijk onder woorden kon brengen: een heilige leegte, waarin de contouren van mijn roeping langzaam begonnen op te lichten.
En dan, op een dag, liep ik door de bibliotheek — een plek waar alleen de monniken welkom waren. Tussen de eeuwenoude theologische werken lag ineens een modern ogend tijdschrift. Het lag niet verstopt, maar open en zichtbaar, alsof er een spotlight op scheen. Het was de Bress.
Mijn hand reikte er als vanzelf naar. En toen ik het opensloeg, viel mijn oog op een artikel over een opleiding tot Jungiaans Filosofisch Therapeut. Iets in mij trilde. Dit was geen toeval. Dit was een teken.
Nieuwsgierig vroeg ik de studiegids aan. Toen ik de boekenlijst bekeek van het eerste jaar, was ik verbaasd: ongeveer de helft van die boeken had ik al in mijn bezit. Niet omdat iemand ze mij had aangeraden. Ik had ze uit pure, intuïtieve fascinatie gekocht. Mijn ziel had dit pad al lang gevoeld voordat mijn hoofd het kon begrijpen.
Op mijn kloosterkamer lagen de twee dikke delen van de Nag Hammadi-geschriften. Mystieke teksten die me diep raakten. Tot mijn verbazing werd Carl Jung daarin een paar keer genoemd. Bijvoorbeeld bij de Jung-codex. Ik voelde dat dit geen toeval kon zijn. En in mijn toenmalige taal richtte ik me biddend tot wat ik nog ‘Vader’ noemde:
“Laat me een teken zien als ik echt deze Jung-opleiding moet doen.”
Ik pakte het boek, sloeg het open met mijn ogen dicht — en daar stond het: Jung. Midden op de pagina. Niet verstopt. Zichtbaar, helder, direct.
Het voelde als een innerlijk ja. Een zachte, maar onmiskenbare bevestiging.
Ik hoef geen monnik te worden. Mijn pad is dat van de ziel. Van de psyche. Van de ontmoeting met het Zelf in de ander.
Dat was het begin van mijn roeping — een pad dat me zou leiden tot therapeutisch werk, tot het begeleiden van mensen in hun donkerste nachten, en uiteindelijk tot dit moment, waarin ik jou mag ontmoeten via deze gids.
- Wil je niet alleen gaan? Een persoonlijke uitnodiging
Als jouw ziel geraakt is door wat je hierboven las — weet dan: je hoeft deze weg niet alleen te bewandelen.
Ik bied individuele sessies aan waarin ik verschillende benaderingen integreer, afgestemd op jouw unieke proces:
- Voice Dialogue om innerlijke stemmen en subpersonen te ontmoeten en beluisteren
- Internal Family Systems (IFS) om afgescheiden delen te helen vanuit het Zelf
- Psychodrama en systemisch werk om oude dynamieken letterlijk in beweging te brengen
- Mindfulness en Zelfcompassie als bedding voor alles wat zich aandient
- Jungiaanse visie op archetypen, dromen en synchroniciteit
We verkennen samen jouw innerlijke landschap. In een veilige, liefdevolle ruimte. Jij bepaalt het tempo. En ik loop een stukje met je mee.
- Praktisch
Je kunt via mijn website eenvoudig een 1-op-1 sessie boeken, of eerst vrijblijvend contact opnemen voor een kennismakingsgesprek:
🌿 www.levenskunstenaarschap.nl
📩 info@levenskunstenaarschap.nl
Voel je welkom. De reis begint waar jij bent.
Via overgave vind ik het licht in mij.
Pijn en lijden als pad naar innerlijke groei en zingeving
Bronnen & Inspiratie
- Johannes van het Kruis – De Donkere Nacht van de Ziel
- Carl Jung – Psychology and Alchemy, Memories, Dreams, Reflections
- Eckhart Tolle – De Kracht van het Nu
- Tijn Touber – Spoedcursus Verlichting
- Joseph Campbell – The Hero with a Thousand Faces
- Paul Levy – The Wounded Healer (artikel)
- Shakti Gawain – De Spiegeling in het Licht
- Richard Schwartz – No Bad Parts (IFS)
- Lisa – cliënte met CVS, ervaringsverhaal (2025)
Tot Slot: Je bent niet verloren, je wordt geboren.
Lieve lezer,
Als je dit leest, en het voelt alsof het donker is in jou… weet dan: dat donker heeft een bedoeling. Je bent niet alleen.
Wat je nu voelt is misschien niet het einde, maar het begin. Niet de afgrond, maar de baarmoeder van iets nieuws.
En als jouw ziel op een dag fluistert:
“Er is een andere weg.”
…durf dan stil te worden.
Durf te luisteren.
Durf te antwoorden.
Ik wandel graag een stukje met je mee.
Met verbonden groet,
Ronald
