Naar aanleiding van de prachtige woorden die Wolf deelde in zijn review over zijn individuele truffelceremonie, wil ik iets toevoegen wat tijdens onze integratiesessie nog dieper zichtbaar werd.
Toen hij een week na zijn ceremonie bij me terugkwam, vertelde hij dat de dagen direct na de sessie intens waren.
Hij had drie dagen lang bewust gewerkt met zijn angst — met alles wat in hem omhoogkwam.
En juist daar, in het toelaten, vond de doorbraak plaats.
Wat hij daarna ervoer, was een gevoel van bevrijding dat ik alleen maar kan omschrijven als existentieel:
hij zei, “Ik voel geen angst meer. Geen verdriet. Alles wat ik jarenlang met me meedroeg — het lijkt opgelost.”
Er was plotseling zoveel innerlijke ruimte.
Zoveel zachtheid.
Zoveel leven.
Wat me raakte, was hoe helder hij de lessen van de Boeddha had aangeraakt, zonder dat we daar tijdens de ceremonie over gesproken hadden.
Hij zei:
“Ik zie nu dat alles veranderlijk is. Alles komt en gaat. Mijn pijn, mijn gedachten, mijn herinneringen — ze zijn leeg. Ze hebben geen vaste vorm. Ze komen, en ze gaan.”
In de taal van de Boeddha heet dat Anitya — de vergankelijkheid van alles.
Het zien dat niets blijvend is, dat het leven voortdurend beweegt.
En toen hij verder keek, besefte hij ook: het is niet mijn fout.
Dat inzicht — Anatta, het niet-zelf — opent een diepe mildheid.
Het zien dat we het leven niet kunnen controleren, dat het lijden juist ontstaat door eraan vast te houden, door het verleden te willen herhalen of de toekomst te willen voorspellen.
Toen glimlachte hij en zei:
“Het leven is eigenlijk net als een film.
En ik zag dat ik al die tijd vastzat in een oud script — een verhaal vol angst, pijn en verlies.
Maar ik hoef die film niet te blijven afspelen.
Ik kan hem stopzetten.
En hier, in dit moment, kan ik een nieuwe film schrijven. Een nieuw hoofdstuk, met licht, met liefde, met vrijheid.”
Die metafoor raakte me diep.
Want inderdaad — onze gedachten, herinneringen en emoties zijn als beelden op het scherm van het bewustzijn.
Ze verschijnen, bewegen, verdwijnen.
En wij hebben de keuze om niet langer de gevangene te zijn van het oude script, maar de getuige — of zelfs de schrijver — van een nieuw verhaal.
Zoals Wolf het samenvatte:
“Het verleden is een illusie, en de toekomst bestaat nog niet.
Het enige wat ik hoef te doen, is hier zijn, in dit moment.”
In dat besef viel het lijden stil.
Niet omdat iets opgelost moest worden, maar omdat hij zichzelf eindelijk toestond te rusten in wat is.
Wanneer ik zulke verschuivingen zie, raakt dat me telkens diep.
Het is alsof er meer ruimte in het hart komt — meer vertrouwen, meer kracht, meer leven.
En vaak zie ik dat deze veranderingen, wanneer ze goed worden geïntegreerd, blijvend iets in de ziel verschuiven.
Daarom heb ik Wolf ook aangeraden om te blijven mediteren en regelmatig zelfcompassie te oefenen: om de opening die in hem is ontstaan niet te sluiten, maar te blijven voeden met aanwezigheid.
Ik ben benieuwd hoe het met hem zal zijn als ik hem over een paar weken weer spreek.
Want soms, wanneer we eenmaal geproefd hebben van deze stille vrijheid, groeit ze langzaam verder — als een zacht licht dat van binnenuit blijft schijnen.
Misschien herken je dit ook in jezelf:
momenten waarop je ziet dat het oude verhaal niet meer klopt.
Dat het leven zichzelf draagt, zonder dat jij het hoeft vast te houden.
En dat je, hier en nu, opnieuw mag kiezen —
om de film van je leven te herschrijven in de richting van liefde, vrijheid en aanwezigheid.